Przebieg ciąży – jakie badania przysługują kobietom w ciąży? Na co zwrócić uwagę?
Aby uniknąć niektórych błędów w opiece nad ciężarną, warto wiedzieć jakie badania przysługują kobietom w ciąży i na co zwrócić uwagę.
Polskie Towarzystwo Ginekologiczne co pewien czas przedstawia rekomendacje dla lekarzy dotyczące przebiegu opieki przedporodowej w ciąży niepowikłanej. Rekomendacje są sporządzane przez wybitnych specjalistów z zakresu ginekologii i położnictwa w oparciu o aktualną wiedzę medyczną. Nie są wiążące, jednak dla lekarzy i pacjentek stanowią cenną wskazówkę, co do tego jak powinna być prowadzona niepowikłana ciąża oraz jakie badania przysługują pacjentkom w ciąży.
Wizyty kontrolne w czasie ciąży można wykonywać u położnej, lekarza, który posiada specjalizację z zakresu ginekologii i położnictwa lub lekarza rodzinnego.
Badania kontrolne w czasie ciąży
7 – 10 tydzień ciąży
Zgodnie z zaleceniami Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego, pierwsza wizyta u lekarza lub położnej w związku z ciążą powinna odbyć się do 10 tygodnia ciąży, najlepiej w 7-8 tygodniu ciąży (liczonym od dnia ostatniej miesiączki).
W czasie tej wizyty lekarz lub położna powinni przeprowadzić ogólne badanie przedmiotowe i podmiotowe, przeprowadzić badanie we wzierniku i zestawione, ocenić PH wydzieliny pochwowej, pobrać materiał do badania cytologicznego, zmierzyć ciśnienie, zbadać piersi, określić wzrost i masę ciała. Powinni również ocenić ryzyko ciążowe i pouczyć pacjentkę co do prawidłowego postępowania w czasie ciąży.
W czasie pierwszej wizyty obowiązkowo powinny zostać zlecone następujące badania:
- grupy krwi i RH
- przeciwciał odpornościowych
- morfologię krwi
- badanie ogóle moczu
- badanie stężenia glukozy we krwi na czczo
- VDRL (badanie krwi pod kątem ewentualnego zakażenia kiłą)
Zaleca się również zlecenie wykonania następujących badań:
- konsultacji stomatologicznej
- badania HIV, HCV, badania w kierunku toksoplazmozy (IgG, IgM) i różyczki
Powinna zostać przedstawiona pacjentce również oferta wykonania badań pod kątem wad genetycznych płodu.
11 – 14 tydzień ciąży
W tym czasie powinna się odbyć druga wizyta kontrolna u lekarza lub położnej prowadzących ciąże, w czasie której zostanie przeprowadzone dokładne badanie pacjentki (już bez badania cytologicznego) oraz wykonane lub zlecone pierwsze badanie USG płodu.
15-20 tydzień ciąży
W tym czasie powinna się odbyć kolejna wizyta kontrolna, w czasie której powinno zostać przeprowadzone badanie podmiotowe i przedmiotowe pacjentki.
Powinny zostać obowiązkowo zlecone następujące badania:
- morfologia krwi
- badanie ogólne moczu
- przeciwciała anty-Rh
Zaleca się również zlecenie badań w kierunku wad uwarunkowanych genetycznie (test potrójny – βHCG, Estriol, AFP).
21 – 26 tydzień ciąży
Oprócz wykonania badania przedmiotowego i podmiotowego, w tym czasie lekarz lub położna prowadzący ciążę powinni obowiązkowo zlecić wykonanie następujących badań:
- stężenie glukozy po doustnym podaniu 75g glukozy (w 24-28 t.c.)
- badanie ogólne moczu
- badanie USG (18-22 tydzień ciąży)
Ponadto, u kobiet z ujemnym wynikiem w I trymestrze, zaleca się wykonanie badania w kierunku toksoplazmozy.
27 – 32 tydzień ciąży
W czasie tej wizyty lekarz lub położna poza dokładnym zbadaniem pacjentki, zgodnie z rekomendacjami powinni zacząć przygotowywać ciężarną do porodu, połogu, karmienia piersią i rodzicielstwa.
Pacjentce powinny zostać obowiązkowo zlecone następujące badania:
- morfologia
- badanie ogólne moczu
- badanie przeciwciał odpornościowych
- badanie USG
Ponadto, w tym czasie lekarz powinien zaproponować podanie immunoglobuliny anty-D kobietom Rh ujemny bez przeciwciał anty-D (28-30 tydzień ciąży).
33-37 tydzień ciąży
W tym czasie powinna się odbyć kolejna wizyta kontrolna u osoby prowadzącej ciążę, w trakcie której zostanie wykonane dokładne badanie ciężarnej wraz z badaniem położniczym. Badanie położnicze ma za zadanie ocenić gotowość kobiety do porodu. W czasie tego badania jest wykonywana m.in. ocena miednicy – jej wymiary, ocena wysokości dna macicy, ocena szyjki macicy – czy jest już gotowa do porodu – ocena zaawansowania główki w kanale rodnym.
Badania obowiązkowe:
- badanie ogólne moczu
- morfologia
Zaleca się również wykonanie następujących badań:
- w grupie kobiet ze zwiększonym ryzykiem: badanie w kierunku VDRL, HIV, HCV
- posiew w kierunku paciorkowców β-hemolizujących
38 – 39 tydzień ciąży
W tym czasie lekarz lub położna ponownie przeprowadzają badanie ciężarnej oraz badanie położnicze.
Badania, które w tym czasie powinny zostać obowiązkowo przeprowadzone:
- badanie ogólne moczu.
po 40 tygodniu ciąży
Co do zasady, ciąża trwa 40 tygodni. Zdarza się jednak, że pomimo nadejścia terminu porodu, akcja porodowa nie następuje. Zgodnie z zaleceniami, po 40 tygodniu ciąży powinno u ciężarnej zostać wykonane badanie ogólne, z oceną czynności serca płodu, pomiaru ciśnienia tętniczego krwi i masy ciała, a także badanie położnicze. Ponadto zaleca się wykonanie badania USG z oceną masy płodu oraz badanie KTG (badanie monitorujące czynność serca płodu wraz z zapisem czynności skurczowej macicy).
Zobacz inne wyjaśnienia (pytania i odpowiedzi).